Tu viện dòng thánh Franciscaines ở Đà Lạt

 

 

 

 

Kiến trúc Gothic hay Francigenum Opus ra đời khoảng năm 1200 sau Công Nguyên theo kiểu vòm nhọn với nhiều cửa sổ và kích thước cửa sổ lớn hơn kiến trúc Roman trước đó. Kiến trúc Gothic được nhận biết phổ biển bằng việc sử dụng các mái vòm vuốt nhọn. Kiến trúc Gothic được phát triển qua các thời kỳ: Gothic sơ kỳ (thế kỷ XII), Gothic cổ điển (1190-1230), Gothic ánh sáng (1230- 1350), Gothic rực cháy (thế kỷ XV-XVI). Kiến trúc Gothic đã được vĩnh cửu hóa trong kiến trúc Pháp và sau đó đổi mới với làn sóng chủ nghĩa lịch sử xuất hiện vào thế kỷ XIX cho tới đầu thế kỷ XX được phát triển thành phong cách Tân Gothic. Kiến trúc Gothic gắn liền với kiến trúc nhà thờ Công giáo, các thánh đường và một số ít các công trình dân dụng. Các công trình dù lớn hay nhỏ nhất cũng đều có vẻ đẹp đặc trưng vì không có hai công trình kiến trúc Gothic nào giống hệt nhau. Mỗi nơi công trình kiến trúc Gothic hiện diện thì nó lại được bản địa hóa cho phù hợp. 

Nhà thờ Dòng Franciscaines với những đặc trưng về kiến trúc Gothic qua những ô cửa kiểu vòm nhọn, được bản địa hóa với tường có đá xẻ điểm xuyết và lớp mái ngói kiểu phương đông kéo dài từ gác chuông, mái vòm cùng các không gian chính phụ được thiết kế hài hòa với khung cảnh thiên nhiên. Không có tư liệu nào nói nhà thờ được xây năm nào tuy nhiên thờ vốn là tập viện của dòng Franciscaines (thành lập năm 1877 và có mặt ở Việt Nam từ 1932) được các nữ tu của dòng mua lại Franciscaines năm 1958 đến năm 1979 thì nhà thờ đóng cửa. Với khu nhà nguyện và tu viện ban đầu, ngoài truyền đạo các nữ tu còn khám chữa bệnh, chăm sóc trẻ em suy sinh dưỡng và dạy học. Từ năm 1966 việc giáo dục được chuyên môn hóa, đào tạo một số ngành nghề cho xã  hội thời điểm ấy. Tới năm 1969 khu nhà học và khu nội trú được xây mới với phong cách hiện đại bên cạnh công trình cũ và có hành lang nội bộ kết nối giữa hai khu với nhau. Lúc này cơ sở đào tạo được gọi với tên chính thức: Trường thương mại Việt nữ. Năm 1979 ngôi trường và tu viện được bàn giao lại cho nhà nước sau khi đóng cửa và các nữ tu người nước ngoài về nước, các nữ tu người Việt chuyển tới sinh hoạt ở công đoàn khác. Sau một thời gian, hai khu nhà mới được chuyển thành cơ sở cho trường Bổ túc Văn hóa, sau đó chuyển đổi làm khách sạn Lâm Viên, tiếp sau thành trường THPT Trần Phú với khối nhà học ở khu nhà mới xây, khu nhà nguyện và khu nội viện cổ được làm nhà kho, phòng thể dục. Tới năm 2000 trường Trần Phú xây mới thì các công trình ở đây bị bỏ hoang, khu nội viện được cho vài gia đình mượn làm nơi sinh sống với tường rêu phong ẩm mốc, mái ngói mục nát.

 

 

 

 

   

 

 

 

 

 

 

 

 

Theo TC Kiến Trúc & Đời Sống, số 145