Miền quê nước Việt

Chỗ nào ở miền núi, cứ cao cao một tý thì đều được gọi là cổng trời. Cái cổng trời đầu tiên bước vào vùng núi đá Hà Giang đấy là Quản Bạ và tiếp theo là Cán Tỷ, huyện Yên Minh.

Đà Lạt ngoài những địa danh đi vào ký ức của biết bao người như hồ Xuân Hương, thung lũng Tình Yêu, thác Cam Ly, hồ Than Thở... thì nay nếu có dịp đến đây lần nữa, bạn hãy làm một chuyến săn sương để thấy có một Đà Lạt khác.

Đà Lạt đẹp không chỉ ở núi đồi, thác hồ, hoa cỏ… những vẻ đẹp do thiên nhiên ban tặng mà còn gây ấn tượng đặc biệt ở lối kiến trúc mang đậm dấu ấn phương Tây. Nơi đây được kiến tạo như một thành phố châu Âu với nhiều công trình, biệt thự có kiến trúc độc đáo mang phong cách Pháp kết hợp hài hòa với những dấu ấn văn hóa bản địa. Cuộc kiến thiết diễn ra đã mang đến cho Đà Lạt một diện mạo mới mẻ và sang trọng.

Ngôi nhà mang nét kiến trúc Tây Âu hiện đại với tuổi đời hơn 100 năm và được thiết kế bởi một kiến trúc sư người Pháp. Từ những con vít, ốc đến những gạch đá đều in trên mình ký từ P hoa mỹ. Nó chứng minh xuất xứ những nguyên vật liệu đều đến từ Paris hoa lệ của Pháp(*)

Thành phố Hồ Chí Minh hiện giờ - đường sá chen chúc, cao ốc dầy đặc, nhiều nhà chọc trời mọc lên đủ kiểu. Quang cảnh thành phố đầu thế kỷ 21 không khác những đô thị khổng lồ của châu Á hiện đại. Thế còn đầu thế kỷ 20, Sài Gòn lúc ấy trông ra sao?

Bên nhà chồng của chị Ba tôi 30 năm trước chỉ là một gia đình giản đơn hai thế hệ khoảng chục người. Vậy mà nay nó đã “nở nồi” với hơn 50 người sống quây quần, đùm bọc nhau nơi xứ người. Không chỉ đơn thuần là người Việt với nhau mà những cháu dâu, cháu rể Tây có, ta có sống hòa hợp nhau trong cái đại gia đình đó.

Trong tâm thức người Việt căn nhà có một vị trí hết sức quan trọng. Nhà không chỉ là nơi trú ngụ, che mưa che nắng, nhà còn là nơi mang vác, ấp ôm kỷ niệm của đời người. Mỗi đời người có thể trải qua nhiều căn nhà, nhưng có lẽ căn nhà xưa, căn nhà của tuổi thơ nơi ta đã từng trải qua những năm tháng đầm ấm bên cha mẹ và những người thân yêu là căn nhà đẹp nhất, căn nhà của ký ức, hoài niệm để mỗi khi đường đời mệt mỏi ta lại muốn tìm về, ngả vào lòng mẹ, nức nở: “Mẹ ơi! Thế giới mênh mông, mênh mông không bằng nhà mình!...”.

Con tôi cô độc theo đúng kiểu những đứa trẻ thị thành. Nhiều lần nhìn hai đứa cháu đùa giỡn thân thiết với ba mẹ tôi tức là ông bà nội chúng, tôi thương con mình lạc loài! Nó hiếm hoi, ít ỏi có những cơ hội như thế. Tình thương nó giấu trong lòng, sự tôn kính khiến nó phân vân không xác định được đâu là thân thiết, đâu là giới hạn cuối cùng trong cách nó ứng xử, giao tiếp với ông bà. Nhiều khi thấy tụi nhỏ quàng vai, nhảy tót vào lòng ông bà bất cứ khi nào chúng thích dù đã lớn tồng ngồng, con trai tôi tròn mắt ngạc nhiên.

Lẽ tất yếu của thời tập trung phát triển chưa bền vững khiến các đô thị thành thỏi nam châm hút người lao động, hình thành dòng người rời đất đai, bỏ nông thôn tiến về phố thị lập nghiệp sinh sống. Từ cá thể thành nhóm quần cư, từ đơn lẻ thành gia đình hạt nhân, rồi sinh sôi tiếp nối các thế hệ sau khiến đa phần người trẻ thôn quê ngày nào nay thành người của phố. Đô thị cứ phình to, cứ chật hẹp và đông đúc hơn, cứ ồn ào và ô nhiễm hơn... như một tiến trình khó có thể đảo ngược! Có phải thế không, hay ít ra đa phần người nơi đô thị phải nghĩ vậy và chấp nhận như vậy?

Các tác phẩm hội họa mang đủ phong cách, từ cổ điển đến hiện đại được họa sư Trương Lộ thể hiện với bút pháp mạch lạc, chi tiết, mạc vận xảo diệu. Đứng trước tranh của ông, cảm giác như đang ngược thời gian về với những nét họa đậm lối cổ của trường phái truyền thống. Riêng với dòng tranh hiện đại, lại là cơ hội đối diện một không gian thực tại của Trương Lộ, với tầng tầng lớp lớp đường nét, gam màu, hình khối, tự do hòa quyện, tôn nhau lên, tạo thành tác phẩm sinh động, gần gũi, đầy chân thực.

Trùng Khánh là một huyện miền biên giới tỉnh Cao Bằng giáp ranh với tỉnh Quảng Tây của Trung Quốc. Nơi đây được thiên nhiên ưu đãi cho một phong cảnh tuyệt đẹp với núi non trùng điệp, những dòng suối hiền hòa, những dòng sông uốn lượn mang màu nước xanh lục ngăn ngắt nhớ thương. Những rặng tre đuôi chồn soi bóng xuống sông xanh, ôm ấp cánh đồng đang vàng rực đợi người thu hoạch. Tre ôm núi đồi, ôm ấp bản làng, tre soi bóng mát... Xa xa những đám mây là là xà ngang lưng núi lững lờ trôi.

Mở đầu cuốn The Pho Cookbook, trả lời câu hỏi “Phở là gì?”, Andrea Nguyen xác định “đó là món ăn tinh túy của nền văn hóa Việt Nam, đến nỗi người ta định nghĩa nó thật lãng mạn: “cơm là vợ còn phở là bồ”. Trước khi viết cuốn sách Nguyen đã về tận Việt Nam để tìm hiểu nguồn cội của phở. Tuy không phải nguồn gốc Việt Nam, nhưng phở đang trở thành một thứ quốc bảo.

Vợ chồng tôi từ Sydney về đến TP.HCM khuya 8.3.2020, ngày thành phố bắt đầu vận hành trang khai báo y tế qua mạng, khách xếp hàng dài khai báo trước khi nhập cảnh. Sau đó là chuỗi ngày cao điểm của dịch Covid-19. Cuối tháng 3 đầu tháng 4.2020, TP.HCM thực hiện giãn cách. Tụ tập đông người bị cấm, trường học, tụ điểm giải trí, phòng tập thể dục, hồ bơi đóng cửa, nhiều quán ăn chỉ bán mang về. Các dự định gặp gỡ, đi chơi, tiệc tùng đều hoãn. Hàng loạt chương trình giải trí, thi đấu thể thao bị hủy. Một số ngành nghề phải thay đổi, hội nghị, hội thảo tổ chức từ xa, nhiều công sở chuyển sang làm online.

Nhìn ở một góc độ nào đó, không gian sống tam, tứ đại đồng đường chính là không gian sống xanh thực sự. Chúng giúp chia sẻ để sử dụng chung tài nguyên, tiện nghi, thiết bị, tiết kiệm năng lượng... Trong thời kỳ công nghệ 4.0, thiết kế không gian cho cuộc sống tam, tứ đại đồng đường ở đô thị lại không như xưa. Xin giới thiệu đến bạn đọc ý kiến của các KTS trẻ về vấn đề này.

Tôi sinh nửa sau thế kỷ hai mươi, cũng đủ chứng kiến hơn nửa thế kỷ đầy biến động, tang thương. Tuổi thơ tôi lớn lên đã chứng kiến sự ác liệt của chiến tranh, tiếng bom pháo gầm rung rinh mặt đất ngày đêm. Tôi lớn lên, có thêm nhiều thứ, cũng có quá nhiều thứ quý giá mất đi, sao cứ thổn thức hoài về những tà áo dài trong thẳm sâu quá khứ.