Nét duyên xưa ở York

Lượt xem: 6666
19/6/2018 0:00 - Thế giới kiến trúc
Tác giả: Kiến trúc & Đời sống - Lam Phong

Mất chưa đầy hai giờ đi tàu từ London, tôi đặt chân đến York – một cổ thành với bức tường nguyên vẹn nhất ở Anh, nơi có kiến trúc Gothic lớn thứ hai toàn Bắc Âu, nơi những cây cầu hàng thế kỷ tồn tại ngang dòng Ouse, nơi chứng kiến lịch sử York trải dài hơn 2.000 năm qua các đế chế La Mã, Vikings rồi Saxons để hiện là nơi đáng sống nhất ở Anh năm 2018.

 

 
York Minster – kiến trúc Gothic lộng lẫy nhất ở Anh và cả vùng Bắc Âu – trái tim của cổ thành York 
 
 
Dân công nghệ biết nhiều đến York, bởi là thành phố cổ kính nhưng lại có tốc độ internet mạnh nhất nước Anh, với đường truyền băng thông rộng lên đến 1Gbps, thế nên York còn được mệnh danh là “Gigabit City”. Riêng ở góc độ du lịch, hiếm đô thị nào ở châu Âu lại sở hữu bề dày lịch sử đến hơn 2.000 năm cùng những công trình kiến trúc cổ vẫn hiện hữu như ở York. Chỉ là một thành phố nhỏ với khoảng 200.000 dân, nhưng thống kê có đến 890 công trình kiến trúc được công nhận là di sản được bảo vệ nghiêm ngặt. York còn luôn có tên trong danh sách là thành phố thân thiện và an toàn nhất ở Anh. Một chuyến đến với York chính là hành trình khám phá nơi thành cổấy những nét duyên trên công trình cổ xưa đã ngàn năm tồn tại. 
York nổi tiếng với những cầu cổ bắc ngang dòng sông Ouse. Trong số ấy, cây cầu được khách bộ hành yêu thích mỗi khi lang thang ở York chính là Skeldergate. Cây cầu năm nhịp này được hoàn thiện vào năm 1880, với thiết kế là cầu nâng để tàu bè cỡ lớn có thể qua lại, do vậy ngay một bên đầu cầu là công trình phụ chứa các loại máy móc, thiết bị dùng nâng hai nhịp chính của cầu và là nhà ở cho người trực cầu. Kiến trúc này được xây dựng bằng chất liệu đá sa thạch, nhìn từ xa tựa như một phần của tòa lâu đài mang kiểu thức như thời Trung cổ. Công năng cầu nâng hiện lược bỏ, tòa nhà bên cầu được biến đổi, trở thành không gian cà phê có góc nhìn đẹp và lãng mạn bậc nhất ở York. 
 
 
Nét cổ kính của York nhìn từ bức tường thành với phía xa là giáo đường York Minster. Quán cà phê đẹp nhất ở York bên cây cầu cổ Skeldergate ngang dòng sông Ouse, với kiến trúc bằng đá sa thạch, xưa là nhà ở cho người trực cầu 
 
 
Góc nhìn từ cầu cây cầu cổ nhất của York là Ouse, được hoàn thiện từ thời La Mã cổ đại
 

Có cảm giác mỗi bước chân trên phố cổ ở York, lại là một khám phá mới lạ, khi chỉ là những viên đá lót đường đã được bào mòn qua hàng thế kỷ nơi con đường đáng yêu của York là Shambles, chỗ lại là những trang trí mặt tiền với các chi tiết sắt mỹ nghệ duyên dáng. Nhưng ấn tượng và kỳ vĩ ở York, phải nhắc đến bức tường phòng vệ bao quanh thành phố. Công trình này do đế chế La Mã xây dựng, và hiện là bức tường thành kiên cố và nguyên vẹn nhất trên toàn nước Anh. Cung đường du ngoạn lý tưởng ở York chính là lối đi ngay trên tường thành, nơi có thể nhìn toàn cảnh York với vẻ đẹp kiến trúc là sự phối hợp đa phong cách, trải dài qua ngàn năm tồn tại. 

Điểm nhấn dọc chiều dài của tường thành York là bốn cổng chính gồm Bootham, Monk, Walmgate và Micklegate. Mỗi cổng lại mang một lối kiến trúc khác lạ, vừa tô điểm cho bức tường thành York thêm sống động, đồng thời là điểm dừng ngoạn cảnh lý tưởng cho lữ khách tham quan. 

Một công trình kiến trúc điểm nhấn khác của York là một phần của tòa lâu đài York, chính là bảo tháp Clifford’s hình tròn, tọa lạc trên đỉnh ngọn đồi cao, nổi trên thảm cỏ xanh mướt. Xưa Clifford’s là nơi ghi dấu nhiều sự kiện lịch sử đầy thăng trầm của York, với những cuộc tự sát tập thể, rồi biến đổi công năng từ lâu đài trở thành nhà tù. Giờ tháp Clifford’s là điểm tham quan lý tưởng, không chỉ bởi kiến trúc và vị trí độc đáo, mà còn là nơi có được góc nhìn toàn cảnh về York từ trên cao.  

Nếu những kiến trúc cổ mang diện mạo tổng thể về quy mô tô điểm cho York, thì tâm điểm của những kiến trúc vừa kể trên chính là thánh đường York Minster (còn gọi là nhà thờ thánh Phê-rô). Kiến trúc Gothic được xây dựng từ thời Trung cổ này tọa lạc ngay trung tâm của York, thế nên ở mọi ngả đường, mọi góc cao đều có thể quan sát được các chi tiết kiến trúc của York Minster. Đây là công trình Gothic lớn thứ hai ở khu vực Bắc Âu, xếp sau nhà thờ Cologne – cũng là một kiến trúc Gothic khác ở Đức. 

Điểm độc đáo của York Minster không chỉ bởi vẻ ngoài với phần mặt tiền được trang trí bằng những chi tiết chạm khắc tinh xảo, ở phần nội thất, York Minster còn sở hữu một dàn ô cửa sổ kính màu từ thời Trung cổ đẹp và mang kích cỡ lớn nhất thế giới. Khám phá vẻ đẹp York từ những kiến trúc cổ, mỗi điểm đến luôn là một chuyện kể thú vị, đầy sức hấp dẫn với lữ khách phương xa.

 
 
              Giá đỡ duyên dáng chiếc đồng hồ chỉ giờ trên phố cổ Shambles ở York
 
 
  
 
Sự hoà trộn phong cách kiến trúc qua các thời kỳ lịch sử như La Mã, Viking, Trung Cổ ở York tạo nên sự đa dạng, hài hoà, hợp thành vẻ đẹp cổ kính, với 890 công trình được công nhận là di sản kiến trúc ở York
 
 
Lối đi trên bức tường thành York được đế chế La Mã xây dựng từ năm 71, là kiến trúc nhóm I, được bảo vệ tuyệt đối tại Anh. Toà tháp Clifford’s toạ lạc trên đỉnh đồi, nơi có tầm nhìn ra thành cổ York
 
 
Giáo đường York Minster mang kiến trúc Gothic, với nội thất sở hữu mảng tranh kính màu thời Trung cổ lớn nhất thế giới 
 
 
Không gian thâm nghiêm ở York Minster, nơi hàng nghìn lữ khách mỗi ngày đến chiêm ngưỡng vẻ đẹp kiến trúc giáo đường vĩ đại nhất nước Anh
 
 
 
Các chi tiết chạm khắc trên nền đá với đường nét tinh tế, tỉ mỉ và chi tiết, tạo nên các mảng trang trí độc đáo ở phần chính diện của York Minster 
 
 
Theo TC Kiến Trúc & Đời Sống, số 145