Ở tuổi thất thập cổ lai hy, là người Đài Loan, đến Việt Nam từ những ngày đầu thời mở cửa, để rồi qua hơn 30 năm nay, Trương tiên sinh chọn Việt Nam là quê hương thứ hai của mình để ông theo đuổi niềm đam mê điêu khắc gỗ - nghề ông học được từ một vị sư phụ người Đài.
Hỏi về mối duyên gắn kết với Việt Nam, và lý do chọn nơi đây làm nhà, Trương tiên sinh chỉ lên đôi liễn được ông khắc gỗ rồi dịch nghĩa ngắn gọn: “Cảnh đẹp của đất trời ai cũng muốn lấy làm chốn dung thân, nhân tâm con người đầy tình yêu ai cũng muốn chọn đấy là nhà”.
Ngón nghề điêu khắc của Trương tiên sinh khi kết hợp với các thể loại nguyên liệu gỗ ở Việt Nam, phần nhiều là lũa, vẻ đẹp của phong hoá thời gian trên thớ gỗ, được Trương tiên sinh khai thác triệt để, đưa vào các khúc gỗ nhiều tạo hình đa dạng. Từ thể loại tượng, đến phong cảnh, linh thú, cả thư pháp… để một tác phẩm khi hoàn thiện, người xem thấy ở đó vẻ đẹp của nghề thủ công, cũng đồng thời thấy rõ nét đẹp kỳ lạ từ vân gỗ, thớ gỗ, chất gỗ mà Trương tiên sinh thuộc nằm lòng về nơi xuất xứ, cùng nhiều đặc tính thú vị từ các dòng hảo mộc của Việt Nam.

Những đường nét được khắc chạm khéo léo làm nhịp dẫn hương trầm lan toả
Đến Việt Nam lập nghiệp, Trương tiên sinh từng mở công xưởng, đào tạo học trò, nhiều người đã thành danh trong làng điêu khắc tượng gỗ ở thị trường Việt. Từ 2015, ông nghiên cứu thêm kỹ thuật “yên lưu” (khói chảy) dựa trên các đường nét cấu tạo của thớ gỗ, kết hợp cùng xông trầm tháp, nắn dòng khói theo ý muốn của mình, tạo nên một hiệu ứng “động” trong “tĩnh” với vẻ đẹp thực bất ngờ.
Ngồi bên bàn trà tiếp khách, Trương tiên sinh đem ra những bức tượng Phật được chế tác theo kỹ thuật “yên lưu” ưng ý mà ông giữ lại để thưởng ngoạn thường ngày, rồi giới thiệu: “Cái đẹp của nghệ thuật tạo khói chảy nó cũng kỳ ảo như sương khói vậy, muốn thưởng thức nó phải trong không gian thật tĩnh, không một gợn gió, dòng khói khi ấy sẽ tạo nên những hiệu ứng của vần vũ, thác đổ, mặt hồ… giúp người xem thấy được cái bao la, mênh mang, tựa như không gian thiên nhiên nhưng được thu nhỏ trước mặt”.

Cầu kỳ, tinh mỹ, sống động, đề tài đa dạng… là những chi tiết nổi bật trong điêu khắc của Trương Vương Minh
Để thưởng thức “yên lưu”, như một sự nhập tâm cao độ, thời gian và không gian như lắng đọng, hoà nhịp, từ khi tháp trầm đặt vào vị trí, từng làn khói mảnh, nhẹ, trắng muốt cứ dần len lỏi xuống theo những đường dẫn được điêu khắc khéo léo, giả mà như thật để rồi chỉ sau một vài phút, phần chân đế của tượng không chỉ đơn thuần là khối gỗ vô tri, mà là một vận động với vẻ đẹp của mây khói lưu chuyển, biến ảo khôn lường. Không gian càng lặng, vẻ đẹp của sương khói dưới chân tượng càng thêm quyến rũ. Chỉ một hơi thở nhẹ cũng đủ khiến sương khói lay động, thậm chí là tan biến mất vào không gian, thế nên, cả cuộc thưởng ngoạn “yên lưu”, cả chủ và khách luôn kiệm lời để chờ cơ hội thưởng thức vẻ đẹp của vân yên biến ảo.
Vẻ đẹp của thiên nhiên kết hợp cùng kỹ thuật của bàn tay con người tạo nên những tác phẩm kỳ diệu
Thăng hoa với nghề, những năm gần đây, Trương tiên sinh lui về ở ẩn, chăm sóc gia đình và chọn lại những tác phẩm điêu khắc ông ưng ý để chơi, để đón tiếp bạn bè chứ không tham gia thương trường nữa. Bước vào không gian nghệ thuật của Trương tiên sinh nơi tư gia ở Văn Phú, Hà Đông, cảm giác như diện kiến một bảo tàng thu nhỏ, ở đó, mỗi mảnh gỗ là một chuyện kể, một tác phẩm mang sự hoà hợp của kỹ thuật điêu khắc và vẻ đẹp tự nhiên mà chủ nhân có thể nói hàng giờ vẫn không hết chuyện.
Theo Kiến Trúc & Đời Sống số 207