.jpg)
Xu hướng nhà thông minh
Nhà thông minh là một sản phẩm công nghệ, nhưng sự phát triển gắn liền với xã hội và con người. Cũng như điện thoại thông minh (smartphone), nhà thông minh ngày càng trở nên phổ cập và trở thành xu hướng tất yếu - thậm chí là không thể thiếu, đặc biệt là với những ngôi nhà mới, hiện đại trong đô thị. Nhà thông minh không còn là của riêng những người ưa thích công nghệ hay các “đại gia” nhiều tiền với những lâu đài, biệt thự “xịn xò” nữa, mà hiện diện ngay trong những ngôi nhà phố, căn hộ bình thường của những chủ nhà bình thường. Nhà thông minh đã trở thành một lĩnh vực khá phát triển trong thị trường nhà ở nói chung.
Xu hướng nhà thông minh là một trong những xu hướng công nghệ phát triển mạnh mẽ trong những năm gần đây. Đây là sự phát triển của các thiết bị và hệ thống điện tử trong nhà có khả năng kết nối internet và có thể điều khiển từ xa thông qua smartphone, máy tính hoặc thiết bị điều khiển thông minh khác.
Các thiết bị nhà thông minh có thể bao gồm nhiều hệ thống như đèn chiếu sáng, điều hòa không khí, máy giặt, thiết bị âm thanh, camera an ninh, khóa cửa, hệ thống phòng cháy chữa cháy, và các thiết bị gia đình khác... Nhờ vào các công nghệ như Bluetooth, Wifi, Zigbee và các giao thức mạng khác, các thiết bị này có thể liên kết với nhau và với internet để người dùng có thể điều khiển chúng một cách thuận tiện từ xa, hoặc tự động hóa theo lịch trình được cài đặt.
Một trong những lợi ích của nhà thông minh là tăng cường tiện nghi và sự thoải mái cho người sử dụng. Ví dụ, người dùng có thể điều chỉnh nhiệt độ phòng một cách thông minh để tiết kiệm năng lượng, mở khóa cửa từ xa cho khách đến nhà, bật bình nước nóng khi chưa về nhà, hay kiểm soát đèn chiếu sáng và âm thanh trong nhà một cách dễ dàng…
Ngoài ra, các hệ thống nhà thông minh cũng giúp cải thiện an ninh với các tính năng như giám sát qua camera và cảnh báo khi có sự kiện bất thường xảy ra. Tuy nhiên, việc bảo mật thông tin và quyền riêng tư cũng là một vấn đề được quan tâm, do đó các nhà sản xuất và người dùng cần có biện pháp bảo vệ phù hợp.
Nói chung, xu hướng nhà thông minh đang ngày càng phát triển và trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại, mang lại sự tiện ích và tiết kiệm năng lượng cho người sử dụng. Hiện tại, trên thị trường, ở những đô thị lớn như Hà Nội và TP.HCM có rất nhiều công ty cung cấp giải pháp nhà thông minh và cũng cung cấp luôn cả các thiết bị, thi công hệ thống nhà thông minh. Ở mặt bằng chung, một ngôi nhà sử dụng hệ thống thông minh sẽ tốn thêm chi phí khoảng 10-20% tổng chi phí xây lắp công trình. Và không chỉ những ngôi nhà xây mới mới có thể là nhà thông minh, mà các ngôi nhà bình thường với hệ thống điều khiển cơ điện truyền thống cũng có thể nâng cấp thành nhà thông minh.
.jpg)
Những ưu điểm của nhà thông minh
Rõ ràng, nhà thông minh có quá nhiều ưu điểm, tiện lợi cho người sử dụng trên nhiều phương diện. Các ưu điểm chính này có thể tóm lược như sau:
- Tiện lợi và sự thuận tiện: Một trong những lợi ích rõ rệt nhất của nhà thông minh là sự tiện lợi và thuận tiện mà nó mang lại cho người dùng. Bằng cách kết nối các thiết bị gia đình với mạng internet, người dùng có thể điều khiển và quản lý các thiết bị này từ xa thông qua điện thoại thông minh hoặc máy tính bảng. Chẳng hạn, người dùng có thể điều chỉnh ánh sáng, điều hòa không khí, các thiết bị gia đình thông minh khác chỉ bằng một vài lệnh giọng nói hoặc thao tác đơn giản trên ứng dụng.
- Tiết kiệm năng lượng và chi phí: Các hệ thống nhà thông minh có thể được lập trình để tối ưu hóa sử dụng năng lượng. Chẳng hạn, ánh sáng và điều hòa không khí có thể tự động điều chỉnh dựa trên lịch trình hoặc các cảm biến môi trường như ánh sáng tự nhiên và nhiệt độ. Điều này giúp giảm chi phí điện năng và làm giảm tác động tiêu cực của công trình đến môi trường.
- An ninh và giám sát: Hệ thống nhà thông minh cung cấp nhiều tính năng liên quan đến an ninh và giám sát như camera an ninh, cảm biến chuyển động, hệ thống báo động, khóa cửa thông minh và hệ thống kiểm soát truy cập. Người dùng có thể kiểm soát và theo dõi hoạt động tại nhà từ xa, giúp tăng cường an ninh và yên tâm hơn khi không có mặt tại nhà.
- Sự linh hoạt và tích hợp: Các thiết bị nhà thông minh có khả năng tích hợp với nhau và với các nền tảng khác như Google Assistant, Amazon Alexa hoặc Apple HomeKit. Điều này mang lại sự linh hoạt cho người dùng để tùy chỉnh và mở rộng hệ thống theo nhu cầu và sở thích cá nhân.
- Sự thoải mái và gia tăng chất lượng sống: Những tiện ích và lợi ích mà nhà thông minh mang lại giúp người dùng sống thoải mái hơn và nâng cao chất lượng cuộc sống. Từ việc tự động hóa các hoạt động hàng ngày đến việc cải thiện an ninh và tiết kiệm năng lượng, nhà thông minh đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra môi trường sống thông minh và hiện đại.
Những ưu điểm này đã làm cho các hệ thống nhà thông minh trở thành một xu hướng ngày càng phổ biến và được nhiều người lựa chọn để áp dụng vào cuộc sống hàng ngày. Tuy vậy, việc triển khai hệ thống nhà thông minh cần được cân nhắc kỹ lưỡng để tận dụng hết những lợi ích mà nó mang lại và tránh các vấn đề như bảo mật và tính tương thích.
.jpg)
Và những nhược điểm…
Nhà thông minh có rất nhiều ưu điểm nhưng không phải không có nhược điểm, cũng như một vấn đề luôn có hai mặt. Có khi chính những ưu điểm của nhà thông minh ở một góc độ nào đó lại là nhược điểm. Những nhược điểm có thể kể đến:
- Chi phí ban đầu cao: Một trong những điểm đáng lưu ý nhất khi nghĩ đến nhà thông minh là chi phí ban đầu. Việc mua các thiết bị nhà thông minh và chi phí lắp đặt có thể khá đắt đỏ. Ngoài ra, nếu bạn muốn mở rộng hệ thống sau này, chi phí cũng có thể tăng lên đáng kể.
- Phụ thuộc vào mạng internet và điện năng: Đa số các thiết bị nhà thông minh yêu cầu kết nối internet để hoạt động. Nếu mạng internet chập chờn hoặc có sự cố, các thiết bị này có thể không hoạt động đúng cách. Ngoài ra, một số thiết bị nhà thông minh có thể tiêu tốn năng lượng đáng kể, làm tăng hóa đơn tiền điện.
- Vấn đề bảo mật: Đây là một vấn đề lớn đối với các thiết bị nhà thông minh. Nếu không được cài đặt và quản lý bảo mật một cách an toàn và cẩn thận, các thiết bị này có thể trở thành mục tiêu của các cuộc tấn công mạng. Hacker có thể xâm nhập để theo dõi hoạt động của gia đình hoặc sử dụng để tấn công vào các hệ thống điều khiển khác.
- Tích hợp và tương thích: Một vấn đề khác là tích hợp và tương thích giữa các thiết bị nhà thông minh từ các nhà sản xuất khác nhau. Đôi khi, việc kết nối và làm việc chung giữa các thiết bị này có thể gặp khó khăn, đặc biệt là khi người dùng muốn sử dụng nhiều hệ thống khác nhau trong cùng một công trình.
- Sự phụ thuộc vào công nghệ mới: Công nghệ phát triển rất nhanh, điều này có thể khiến các thiết bị nhà thông minh trở nên lỗi thời nhanh chóng. Việc hỗ trợ phần mềm và cập nhật có thể không được duy trì lâu dài, dẫn đến việc thiết bị không tương thích với các công nghệ mới ra mắt trong tương lai.
- Khi có sự cố thì rất khó sửa chữa theo cách thức thông thường với thợ điện - điện tử truyền thống nên trong quá trình sử dụng chúng ta hầu như phải phụ thuộc hoàn toàn vào bên cung cấp.
Sử dụng nhà thông minh có thể giống như trải nghiệm với thiết bị công nghệ hay điện thoại thông minh; có thể ban đầu rất thích thú, sau thấy bình thường và thậm chí có lúc thấy phiền hà. Nếu là người chưa sử dụng nhà thông minh sẽ rất thích khi tưởng tượng ra rằng mình có thể bật bình nước nóng khi rời văn phòng, và về đến nhà có nước nóng để tắm; hay buổi sáng các vòi phun tự động tưới vườn đúng giờ và tự ngắt sau một khoảng thời gian định trước. Khi vào phòng media xem phim, đèn sẽ tắt và rèm tự đóng lại. Nếu như ban đêm đã vào phòng ngủ rồi mà vẫn có thể biết cửa nào chưa đóng và đóng lại bằng một nút bấm thì quả là tiện lợi và… sung sướng. Nhưng thực tế luôn có những trường hợp khác biệt mà nhà thông minh - vốn lập trình như máy - không biết được. Ví như sáng trời mưa, mà vòi tưới vườn vẫn phun thì thật lãng phí và buồn cười. Hay khi mất điện, mất kết nối internet sẽ không đóng mở được rèm cửa, thì thật là bất tiện và phiền phức.
.jpg)
Ở một nhược điểm khác đã nói ở trên, là vấn đề bảo mật: Nếu người sử dụng mất quyền điều khiển hệ thống mà hacker có ý đồ phá hoại thì có thể là hậu quả kinh khủng. Thử tưởng tượng mà xem: Tất cả các thiết bị được kích hoạt hoạt động làm quá tải hệ thống điện gây chập cháy; đang ngủ tự nhiên đèn sáng; vòi nước chảy không ngừng, không có đột nhập nhưng hệ thống báo động hú vang không dứt… Dẫu những điều này trên thực tế chưa hoặc hiếm khi xảy ra nhưng không phải là không thể xảy ra.
Ngay trong quá trình sử dụng bình thường, hệ thống thông minh cũng có thể là những phiền phức vì tính máy móc của nó. Ví như người sử dụng đang ở phòng khách tầng 1, muốn bật điều hòa trên phòng ngủ tầng 4, nhưng điện thoại điều khiển lại ở chính phòng ngủ, thì cũng lại phải đi lên. Hoặc bật hệ thống đèn bật sáng cho kịch bản tiếp khách, thì đang đứng ở cạnh công tắc bật luôn sẽ tiện hơn là rút điện thoại ra, vào app, rồi chọn hệ thống, chọn tính năng, kịch bản… có khi còn lâu hơn!
Xét một cách tổng thể, mặc dù có những nhược điểm, nhưng nhà thông minh vẫn mang lại nhiều lợi ích về tiện nghi, an ninh và sự thoải mái cho người sử dụng. Việc lựa chọn và triển khai hệ thống nhà thông minh cần cân nhắc kỹ lưỡng để tận dụng được những ưu điểm mà không bị ảnh hưởng quá nhiều bởi những hạn chế này!
Theo Kiến trúc & Đời sống số 218