Văn phòng trong tương lai
Vậy thì, trải qua một năm 2020 đầy biến động với đại dịch Covid con người đã rút ra bao nhiêu bài học?
Lịch sử cho ta thấy một số sự kiện xẩy ra trùng hợp một cách đáng ngạc nhiên. Cụ thể năm 1720 xẩy ra đại dịch hạch, 1820 đại dịch tả và 1920 là đại dịch Tây Ban Nha. Albert Camus (1913-1960), triết gia-nhà văn Pháp được giải Nobel Văn học năm 1957, trong cuốn tiểu thuyết nổi tiếng La Peste/Dịch Hạch xuất bản năm 1947, đã đưa ra một số vấn đề về lương tâm nhân loại ở thời đại của chúng ta. Ông nói: Dịch hạch xuất hiện để “gây bất hạnh và nhằm giáo dục con người”, bởi vì nó đặt nhân tính con người lên bàn thử thách; “Bệnh dịch hạch cũng có mặt tốt, là mở mắt con người ra, và buộc họ suy nghĩ”.
Có thể nói, đại dịch 2020 lần này đã ảnh hưởng mọi mặt trên toàn cầu, ngoài chuyện gây chết chóc cho hằng triệu người, ảnh hưởng kinh tế đến hằng trăm quốc gia về nhiều mặt thì đặc biệt còn làm cho nhân loại cần phải suy ngẫm để thay đổi tư duy.
Gần hai tháng quay về lại Mỹ, sống ở Saint Louis/Missouri chúng tôi thấy ra mấy điều mà dịch Covid tác động như sau:
1) Thay đổi cách tiếp cận giữa thế hệ ông bà và các cháu;
2) Thay đổi trong không gian sống và không gian làm việc;
3) Thay đổi về phương tiện di chuyển và nghỉ ngơi.
Thay đổi cách tiếp cận giữa thế hệ ông bà và các cháu
Nhờ sống chung với 3 đứa cháu ngoại nên chúng tôi có dịp đưa các cháu đến trường, đem các cháu ra công viên, khu vui chơi, vào sở thú… mới thấy là nhiều ông bà cũng đang chăm lo cho các cháu như chúng tôi. Đây là hiện tượng ít thấy ở Mỹ trước đại dịch.
An & Brent’s Children - Hiếu, Đức, Tý
Thay đổi trong không gian sống và làm việc
Văn phòng làm việc trong tương lai
Từ ngày có dịch, người dân Mỹ quen dần với làm việc tại nhà nên việc thiết kế văn phòng, không gian làm việc sẽ có sự thay đổi lớn trong tương lai. Làm thế nào để văn phòng như Neo xã hội /Social Anchor(1). Làm thế nào để văn phòng như nhà trường học/Schoolhouse hay tạo văn phòng thành như một trung tâm cho sự hợp tác phi cấu trúc - A Hub For Unstructured Collaboration nên người ta đang bàn luận về việc thiết kế văn phòng cho tương lai sẽ được gọi là Office Hybrid(2).
Không gian sống trong tương lai
Tương tự như văn phòng, không gian sống trong tương lai cũng sẽ được thiết kế sao cho phù hợp với nhu cầu sinh sống và làm việc. Ngoài ra, có một luồng tư tưởng mới cho rằng: cách sống của con người hiện nay đã rời xa thiên nhiên nên cần thay đổi từ việc ăn bớt thức ăn nấu quá chín hay sống ít sạch sẽ hơn để cơ thể được tập luyện và thích ứng nhằm tạo một số kháng thể và tăng khả năng đề kháng. Từ đó, một số biệt thự đang được thiết kế có ao nuôi cá, có hồ nuôi vịt, có chuồng nuôi gia súc trong sân vườn cho có bụi, bặm để trẻ em tập làm quen với môi trường tự nhiên hầu tăng thêm sức đề kháng…
Thay đổi phương tiện di chuyện và nghỉ ngơi
Người ta nói rằng, khi có một cánh cửa khép lại thì sẽ có một cánh cửa khác mở ra. Đại dịch làm tê liệt một số ngành như du lịch, hàng không… nhưng thay vào đó các ngành như y tế đặc biệt là ngành công nghiệp xe RV (recreational vehicle) lại lên hương. Bởi ngày nay, công nghệ đã giúp cho việc kết nối ở mọi lĩnh vực như trường học, công sở thật đơn giản. Nên chiếc RV của ngày hôm nay không chỉ là để cắm trại - camping mà nó còn là văn phòng di động, lớp học, phòng ngủ di động. Việc này là rất thuận tiện trong giai đoạn giãn cách xã hội như bố mẹ làm trong ngành y tế thì có thể về nhà nhưng nên ngủ nghỉ trên RV trong sân vườn sau để an toàn cho mọi thành viên trong gia đình. Ông bà đến thăm con cháu cũng có thể sử dụng RV hay mướn RV đến thăm con cháu cho tiện. Cả gia đình đi chơi cuối tuần lên núi hay xuống biển với chiếc RV là rất tự do và thư thả. Hiện tại AIRBNB cũng ăn nên làm ra với RV. Điều quan trọng là nơi chiếc xe RV đậu cần có đầy đủ phương tiện như điện, nước và hệ thống lọc nước thải.
Trước dịch, tại Mỹ 85% ngành công nghiệp RV chủ yếu tập trung tại quận hạt Elkhardt County thuộc tiểu bang Indiana và nhóm người sở hữu RV thường là trên 45 tuổi, nhưng trong năm 2020 số chủ nhân của RV ở độ tuổi U20 và U30 rất nhiều. Cùng với đó một loạt thay đổi từ hình thức lẫn nội dung nên rất nhiều công ty, body shop (nơi sửa chữa xe hơi) đã ra đời để đáp ứng nhu cầu của khách hàng như làm cho chiếc RV nhẹ, nhỏ để các loại xe SUV (Sport Utility Vehicle) mà chủ nhà đang có sẵn đủ mã lực kéo hay thiết kế lại nội thất cho gọn gàng phù hợp với nhu cầu của từng gia đình và cá nhân muốn sử dụng.
Về giá cả, trong năm qua chiếc RV đã tăng từ 30 đến 40%, bằng chứng thực tế là cậu con rể của chúng tôi hồi đầu năm 2020 đã mua một chiếc RV với giá 20.000 USD để ở vào những ngày cuối tuần trong thời gian xây dựng căn nhà gỗ (trên thảo nguyên ở vùng ngoại ô của Saint Louis, Missouri). Đúng 1 năm sau, chiếc RV này được bán ra với giá là 25.000 USD. Khi ngành công nghiệp RV khởi sắc nó cũng kéo theo một số công việc cho KTS/NTK mà đặc biệt là ngành trang trí nội thất và như vậy ngành sơn cũng có phần hưởng lợi. Trong 3 tập đoàn sơn lớn của nước Mỹ mà chúng tôi là đại diện có Rust-Oleum là khấm khá và ăn nên làm ra trong đại dịch, đặc biệt là dòng sơn DIY (Do It Yourself). Bằng chứng là chúng tôi đặt mua một container hàng hồi tháng 11.2020 mà đến cuối tháng 3.2021 mới có đủ hàng để vận chuyển về Việt Nam.
Khi có ý tưởng viết bài nay, chúng tôi muốn tìm hiểu màu sắc của năm 2021 sẽ đi về đâu nên trong những ngày qua, vợ chồng chúng tôi đã đi tham quan các đại cửa hàng của Home Depot, Lowe’s và Menards. Mỗi một cửa hàng này có kích thước trung bình từ 10.000-20.000m2. Họ bán đủ loại vật liệu để khách hàng có thể tự tay tạo dựng một căn nhà và đặc biệt là họ có chuyên gia tư vấn một cách tận tường. Home Depot, Lowe’s và Menards đang bán sản phẩm của chừng 20 hãng sơn lớn tại Mỹ như PPG, Behr, Sherwin-Williams, Valspar, Glidden, Rust-Oleum, Zinsser… Qua đó chúng tôi thấy màu sắc của hầu hết các hãng sơn đều có những nét tương đồng là ngã về màu của thiên nhiên với các gam và tông màu nghiêng về màu trời và màu đất như những màu mà chúng tôi trình bày ở đây từ bản màu của Zinsser/Rust-Oleum đã được chúng tôi chuyển qua màu của Kelly-Moore/Paint & More.
Ghi chú:
1) Xem chi tiết về lý thuyết Social Anchor Theory trên Internet
2) Dựa theo bài viết Designing the Hybrid Office trong tập san Harvard Business Review, March-April 2021
RV tại Mỹ
Màu sắc của năm 2021
Vài dòng về Missouri
Trụ sở của tập đoàn Anheuser-Busch
Khi nói đến Missouri người ta thường liên tưởng về dòng sông Missouri, những cánh rừng mang tên nhà văn Mark Twain, cây cầu sắt do Andrew Carnegie xây dựng bắc qua sông Missouri và hãng bia nổi tiếng Anheuser-Busch với dòng bia Budweiser. Sông Missouri là con sông dài nhất của Bắc Mỹ với hơn 3.767km và khi đến thành phố Saint Louis thì nó nhập với sông Mississippi để trở thành con sông dài đứng hàng thứ 4 trên thế giới.
Missouri cũng là quê hương của nhà văn nổi tiếng của Mỹ là Mark Twain (1835-1910). Nhà văn hậu duệ William Faulkner gọi Mark Twain là "The father of American literature". Về tầm ảnh hưởng văn chương của Mark Twain cũng có thể ví như Shakespeare của Anh và Victor Hugo của Pháp hay Nguyễn Du của Việt Nam chúng ta. Do vậy, Bộ Nông lâm của Mỹ đã đặt tên ông cho một số rừng tại đây.
Trong bộ phim Những người đàn ông xây dựng nước Mỹ - The Men Who Built America gồm:
1. Cornelius Vanderbilt, người thiết lập ra hệ thống đường sắt của Mỹ;
2. John D. Rockefeller, người đặt nền móng cho ngành dầu hỏa của Mỹ;
3. Andrew Carnegie, ông vua thép của Mỹ và sau này được biết đến là nhà nhân ái;
4. J. P. Morgan cùng hợp tác với nhà bác học về ánh sáng Thomas Edison, J.P. Morgan đã tạo dựng công nghiệp năng lượng và cho ra đời công ty GE;
5. Henry Ford, người khởi dựng ngành xe hơi tại Mỹ.
Tại thời điểm đó, người ta vẫn chưa có đủ niềm tin về sự tôi luyện của thép nên trong bộ phim trên, chúng ta được chứng kiến những chú voi dẫn đường trước đoàn người khánh thành cây cầu Eads Bridge bắc qua sông Missouri do ông vua thép Andrew Carnegie xây dựng vào năm 1867. Đây là cây cầu sắt lớn nhất đầu tiên được xây dựng tại Mỹ bắc qua con sông Missouri để sử dụng cho cả đường rầy xe lửa lẫn đường bộ.
Missouri, Anheuser-Busch & sự ảnh hưởng của người Đức
Saint Louis, Missouri là nơi đặt đại bản doanh của tập đoàn Anheuser-Bush (Eberhard Anheuser và Adolphus Busch, cả 2 đều đến từ Đức) là hãng bia lớn nhất nước Mỹ với doanh số trên 23 tỷ USD hàng năm mà chúng ta thường uống bia của họ có tên là Budweiser. Khi còn ở Đức, chúng tôi có tham khảo một tập tài liệu nói về sự di dân của người Đức qua Mỹ được gọi là chạy tị nạn sau cuộc cách mạng 1848 của Đức và nay kiểm chứng lại thì thấy: tại Missouri, không có một nhóm di dân nào từ Âu châu qua Mỹ mà có sức ảnh hưởng nhiều nhất lên các lĩnh vực như nông nghiệp, nghệ thuật, khoa học và bia bằng người Đức tại đây bởi hơn một nửa người Đức di dân qua Mỹ đã đến tiểu bang Missouri.
Ghi chú:
Gần 6 triệu người Đức đã đến Mỹ trong giai đoạn từ 1820-1914 mà nhiều nhất là sau cuộc cách mạng 1848
Eads Bridge được Andrew Carnegie xây vào năm 1867
Theo TC Kiến Trúc & Đời Sống số 179