Chọn lựa một kiến trúc
“Sẽ không sai nếu nói bất cứ kiến trúc, tòa nhà nào cũng có thể dùng để trình diễn ánh sáng. Nhưng với người nghệ sĩ thực hiện thiết kế và kể lại câu chuyện thông qua ánh sáng thì kiến trúc đó phải “nói chuyện được với nghệ sĩ và ngược lại”, đạo diễn nghệ thuật, phụ trách buổi trình diễn ánh sáng Philippe Bouler cho hay.
Châu Âu là khu vực có hoạt động trình diễn ánh sáng khá phổ biến trên thế giới. Phần lớn các công trình được chọn là những di sản kiến trúc nổi tiếng cấp quốc gia hoặc quốc tế, như Nhà thờ Notre-Dame de Paris hay quảng trường Stanislas, ở Pháp; Tòa án liên bang Bundesplatz tại Bern, Thụy Sĩ; Bưu điện Korenmarkt ở Ghent, Bỉ… Theo ông Fabrice Mauriès, Tổng Lãnh sự Pháp tại TP.HCM, trình diễn ánh sáng trên các kiến trúc di tích cổ cũng như hiện đại khá phổ biến tại Pháp, thường được thực hiện trong các dịp lễ hội, nhằm tôn vinh những di sản kiến trúc, khiến cho các kiến trúc này có ý nghĩa hơn.
Tại Việt Nam, buổi trình diễn ánh sáng ba chiều trên kiến trúc di sản lần đầu tiên đã được thực hiện tại dinh Thống Nhất, nhân dịp bế mạc kỷ niệm 40 năm ngoại giao Pháp – Việt.
Nhóm thực hiện dự án chọn dinh Thống Nhất vừa vì tính lịch sử vừa vì tòa nhà có không gian mặt tiền lớn, công chúng có thể chiêm ngưỡng thuận tiện. Câu chuyện lịch sử của Việt Nam từ thời Âu Cơ – Lạc Long Quân đến thời hiện đại, những cảnh đẹp rừng biển, sông nước, đồng ruộng, những biểu tượng thiêng liêng, gần gũi, quen thuộc trong lòng người dân Việt như hoa sen, đèn lồng, ngôi sao, những nét tinh túy của văn hóa Việt được thể hiện bằng ánh sáng và hình ảnh ba chiều chiếu trên mặt tiền của dinh. Ngoài hệ thống máy chiếu, cảnh vật quanh dinh, chủ yếu là cây cối cũng được phối đèn màu nhằm tạo hiệu ứng hơn cho những hình ảnh trình chiếu trên tòa nhà.
Nửa năm, 200.000 euro và 16 phút
Theo nhóm thực hiện dự án, để chuẩn bị cho nội dung hình ảnh chiếu kéo dài gần 16 phút, ekip đã thực hiện tiền kỳ trong 6 tháng, kể từ khi chọn tòa nhà và lên kế hoạch về nội dung hình ảnh sẽ trình chiếu. Sau khi chụp hình và lấy thông số về kiến trúc tòa nhà, nhóm thực hiện dự án chuyển vào máy tính và thực hiện bước thiết kế đồ họa về nội dung. Nhạc sĩ người Pháp Izorel chịu trách nhiệm phối âm thanh và âm nhạc dựa trên hình ảnh đã thiết kế, phù hợp từng giây mà hình ảnh chuyển tải, không chỉ tạo hiệu ứng cho hình ảnh khi đến mắt người xem, mà còn đọng lại tâm trí của người xem những âm thanh gần gũi đậm chất Việt. Ca sĩ Lê Cát Trọng Lý là người chịu trách nhiệm Việt hóa âm thanh và lời hát trong dự án này.
Ông Frank Marty, giám đốc sáng tạo công ty Spectaculaires, đơn vị phụ trách trình chiếu giải thích sự đặc biệt của thiết kế trình diễn ánh sáng trên kiến trúc. Thứ nhất, đây là thiết kế dành cho màn hình trình chiếu rất lớn và hình ảnh không hiện ra đồng bộ mà xuất hiện từ từ trên từng đường nét kiến trúc của tòa nhà. Tại dinh Thống Nhất, các nhà thiết kế phải thực hiện ở một màn hình là mặt tiền có chiều rộng 100m, chiều cao 35m với nhiều đường nét chi tiết về kiến trúc. Hình ảnh ánh sáng chiếu lên dinh gồm 6 lớp hình độ nét cao chồng lên nhau. Vì thực hiện ba chiều nên đối với người xem, góc độ cảm nhận hình ảnh cũng khác nhau tùy vào vị trí. Mỗi một góc đứng, người xem có thể cảm nhận một cái nhìn mới về hình ảnh cũng như kiến trúc của tòa nhà. Để trình diễn, ekip thực hiện dùng 6 máy chiếu video Barco 26.000 lumens, 7 médiaserveur full HD và một bộ điều khiển sợi quang và ánh sáng mang từ Pháp sang. Tuy nhiên, với tổng chi phí cho dự án đến 200.000 euro, việc thực hiện một dự án trình diễn ánh sáng trên kiến trúc không hề rẻ tại một nước đang phát triển hiện nay.
Theo TC Kiến Trúc & Đời Sống số 102