Khoảng hai thập kỷ trước, ngoại trừ địa thế lên xuống bắt buộc thì các thiết kế sân vườn thường có xu hướng trải rộng và bằng phẳng. Việc ứng dụng nhảy cốt dường như rất hiếm, chủ yếu là để phân định ranh giới giữa các khu chức năng trong vườn nên thường độ chênh cao không quá nhiều. Nếu địa thế dốc, người ta lập tức biến nó thành một ngọn đồi thoai thoải, hay thậm chí là… san bằng. Trái lại, xu hướng sân vườn hiện đại lại đề cao tính chất địa hình và nét đặc trưng khu vực, mọi người thì đã quá quen thuộc với các thiết kế bằng phẳng qua một thời gian dài, trong khát khao tìm kiếm điều gì đó mạnh mẽ, cá tính và “bốc đồng”, vườn bậc thang đã có cơ hội “tỏa sáng”.
Vị “cứu tinh” của địa hình
Thay vì tốn một khoản chi phí không nhỏ để san phẳng lô đất trên một con đồi nào đó để rồi “khu vườn trên cao nguyên” vẫn không khác gì “khu vườn ở đồng bằng”, người ta đã bắt đầu quan tâm đến việc tìm lại các định nghĩa vốn dĩ. Vâng, quá rõ ràng, vườn bậc thang sinh ra để làm “cứu tinh” cho các vùng đất dốc!
Xây dựng vườn bậc thang ở các vùng cao giúp bạn cảm nhận rõ ràng nét cá tính của khu vực, là một sự mô phỏng tự nhiên cũng như có thể trở thành hình ảnh thu nhỏ của thổ nhưỡng và hệ thực vật nơi bạn sinh sống. Bạn biết đấy, một vài giống cây chỉ toát lên vẻ đẹp thực sự khi được kết hợp với địa hình dốc và được sắp xếp theo tầng bậc. Các loại cây trồng bản địa cũng được ưu tiên vì tính thích nghi và khả năng sinh trưởng tốt trong môi trường hiện hữu. Những yếu tố thuộc về kỹ thuật đất đai cũng trở nên dễ dàng hơn khi bạn bám sát theo địa hình vốn dĩ.
Ngoài ra, áp dụng thiết kế vườn bậc thang cho lô đất dốc cũng giúp bạn tiết kiệm kha khá các khoản chi phí, từ đó có thể tập trung để đầu tư cho các thành phần khác, như giống cây và các yếu tố nội thất cho cảnh quan.
Thiên đường của vật liệu
Nhắc đến vườn bậc thang thì không thể không nhắc đến yếu tố tầng bậc, đó có thể là những bậc thang rất quen thuộc, cũng có thể là những bồn cây chênh cốt cao thấp, cũng có thể là hệ thống rất nhiều phân khu chức năng đan xen, nhưng tụ chung được hình thành từ các yếu tố cảnh quan cứng - mà linh hồn của chúng chính là vật liệu. Những loại vật liệu được dùng phổ biến trong vườn bậc thang có thể kể đến như như gỗ nhân tạo ngoài trời, đá chẻ, bêtông, kim loại, sỏi hay gạch truyền thống.
Các loại vật liệu có thể được kết hợp hoặc sử dụng theo một mô tuýp nhất định. Với các dạng bậc thang thông thường, vật liệu thường lặp lại cho toàn bộ để đảm bảo sự thống nhất. Với thành bồn cây, vật liệu có thể được phối kết phong phú hơn. Nếu cây trồng dạng mảng thấp, các loại vật liệu sẽ được sắp xếp xen kẽ giúp nêu bật yếu tố tầng lớp, nếu cây trồng dày và có độ cao nhất định, vật liệu thường đồng nhất vì cây trồng đã giúp tách khối cho khu vườn.
Theo TC Kiến Trúc & Đời Sống số 165